در تهیه نقشه دمایی یا همان نقشه برداری دمایی انبارها و سردخانهها، اولین پرسشهایی که مطرح میشوند این هستند که چرا باید نقشه دمایی تهیه کرد و اصلا نقشه دمایی چیست و چطور این کار انجام میشود؟
در پاسخ به پرسشهای مطرح شده باید دانست که تمامی مواد غذایی و دارویی تولید شده در کارخانجات از زمان تولید تا زمان مصرف باید همواره در شرایط دمایی خاص نگهداری شوند تا کیفیت آنها حفظ شود. در همین راستا سازمانهای بینالمللی و در رأس آنها سازمان غذا و دارو و همچنین انجمن بین المللی داروسازان، دستورالعملهایی تدوین کردهاند تا نگهداری از مواد دارویی و مواد غذایی به درستی و در شرایط دمایی مناسب انجام شود.
سازمان غذا و دارو به خوبی مشخص کرده که نقشه دمایی چیست و روش انجام نقشه برداری دمایی را به طور کامل شرح داده است. این دستورالعمل که متداولترین دستورالعمل تهیه نقشه دمایی به شمار میرود با نام WHO.961 شناخته میشود. اما دستورالعمل جدیدتری نیز برای تهیه نقشه دمایی از سوی انجمن بینالمللی داروسازان تدوین شده است که این دستورالعمل به جزئیات عملیات نقشه برداری دمایی توجه خاص داشته و حتی سطوح مختلف تعادل دمایی را نیز در بر میگیرد. این دستورالعمل نقشه دمایی نیز با عنوان ISPE.101 شناخته میشود.
دستورالعملهای تهیه نقشه دمایی یک هدف را دنبال میکنند و آن هم این است که کیفیت مواد دارویی در زمان انبارش و توزیع به خوبی حفظ شود. عملیات نقشه برداری دمایی باید حتما در سطوح مختلف افقی و عمودی با نمونه برداری توسط تعداد زیادی از سنسورهای دما به انجام رسیده و در نهایت در یک گزارش کامل ارائه گردد تا در نهایت نقاط سرد و گرم مشخص شوند. این نقاط به عنوان نقاط حساس شناخته شده و پایش دائمی دما باید در آن نقاط صورت پذیرد.
یک گزارش کامل نقشه دمایی از بخشهای مختلف تشکیل میشود که به برخی از مهمترین آنها اشاره میکنیم.
مشخصات فنی پروتکل نقشه برداری WHO.961 و ISPE.101
- تراکم بالای سنسورها و چیدمان سنسورها در 4 ارتفاع و فواصل افقی کمتر از 7 متر
- اطلاعات کامل و نمودارهای یکپارچه برای هر چهار سنسور در هر نقطه علامت گذاری شده
- نمونه برداری هر 5 دقیقه و ترسیم نقشه دو بعدی و سه بعدی از محل نمونه برداری
- مقایسه دمای بیرون و دمای داخل فضای مورد نمونه برداری و محاسبه دقیق ضرایب انحراف دمایی
- بررسی وضعیت رطوبت و تاثیر آن در تعادل دمایی و همچنین محاسبه ثابت تعادل دمایی
- محاسبه دقیق اختلاف دمایی در سطوح عمودی و افقی و میزان تاثیر عوامل محیطی بر دما
- مشخص کردن نقاط سرد و گرم انبار با دقیق ترین تحلیلهای آماری و نرم افزاری
- گواهی کالیبراسیون تک تک سنسورها و جزئیات نمونه برداری هر سنسور بر اساس ISO.17025
- در پایان ارائه کتابچه گزارش نهایی نقشه دمایی، اطلاعات سنسورها و نمودار گرافیکی پراکندگی دما در نقاط مختلف
مشتریانی که تا به امروز از نقشه دمایی پروتکل نقشه برداری WHO.961 و ISPE.101 استفاده کردهاند